Ulisses Jamesa Joyce'a - powieść stulecia

100 lat temu, gdy James Joyce opublikował "Ulissesa" 2 lutego 1922 roku, zasadniczo zmienił bieg współczesnej literatury, sztuki i kultury. Mimo iż "Ulisses" był wychwalany na całym świecie jako arcydzieło modernizmu, początkowo zakazywano go w USA i Wielkiej Brytanii, gdzie na równi szokował i wprawiał w osłupienie. Również i w rodzimej Irlandii Joyce był oskarżony o zdradę: walkę z irlandzkim Kościołem katolickim i wypieranie się własnych rodaków. Oskarżano go również o ignorowanie długiej walki swojego narodu o uniezależnienie się od Anglii, której kulminacja przypadła na rok 1922, na kilka tygodni przed opublikowaniem "Ulissesa".

Dziś jednak Joyce'a i "Ulissesa" widzi się w innym świetle. Teraz uważa się, że wojna Joyce'a z Kościołem katolickim i nacjonalizmem mogła wynikać z jego głębokiego przywiązania do własnego narodu i kultury. A "Ulisses", który wciąż jest równie aktualny, co wiek temu, okazał się proroczym tekstem - wyobrażeniem lepszej przyszłości nie tylko dla Irlandii, ale dla Europy i całego świata.